Struikelstenen in Nederland

Nederland werd 80 jaar geleden bevrijd van het naziregime. Naast het vieren van deze vrijheid op 5 mei, gedenken we de slachtoffers die vielen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit doen we niet alleen op 4 mei tijdens de nationale dodenherdenking, maar gedurende het hele jaar op verschillende manieren. Zo zijn er struikelstenen, ook bekend als Stolpersteine, die een tastbare herinnering bieden aan de mensen die hun leven verloren door het nationaalsocialisme. Dit bijzondere project werd in 1993 gestart door de Duitse kunstenaar en activist Gunter Demnig.
Wie bij een struikelsteen stilstaat, buigt zich letterlijk voor de herinnering aan onder andere Joden, Sinti en Roma, politieke gevangenen, homoseksuelen, Jehova’s getuigen en gehandicapten die tijdens de Holocaust werden vervolgd en vermoord. De messing stenen markeren de laatste woonplaatsen van de slachtoffers. Op elke steen staan naam, geboortedatum, deportatiedatum en de plaats en datum van overlijden gegraveerd.
Inmiddels zijn er meer dan 95.000 Stolpersteine geplaatst in heel Europa, waaronder ook in Nederland in veel steden. Het bekendste voorbeeld is waarschijnlijk Anne Frank waarvoor, net als haar zus Margot en ouders Otto en Edith, een steen is gelegd aan het Merwedeplein in Amsterdam. Maar ook in plaatsen dichter bij huis, zoals Nijkerk, Meppel, Leeuwarden en Zwolle, vind je deze kleine monumenten. In Kampen is de Stichting Kamper Struikelstenen sinds 2010 actief met het plaatsen van Stolpersteine.

Struikelstenen als inspiratie voor muziek

Op dit moment liggen er in Kampen 53 struikelstenen verspreid over 26 verschillende locaties in de stad, elk met een eigen bijzonder verhaal. Een van die verhalen gaat over verzetsman Jo Leo Snoep. Het inspireerde creatief ondernemer Marco Hulsebos in 2019 om muziek te verbinden met deze gedenktekens. Hij gelooft dat muziek een diepere emotionele laag kan toevoegen aan de verhalen achter struikelstenen. Bovendien herinneren de verhalen ons eraan hoe kwetsbaar vrijheid en democratie zijn. Hoewel Nederland in 1945 zijn vrijheid terugkreeg, zijn er wereldwijd nog steeds plekken waar oorlog en onderdrukking heersen. Door deze herinneringen levend te houden, dragen we bij aan bewustwording en het behoud van onze vrijheid.